Koncert Niepodległości w Kruszynianach

V Spektakl muzyczny organizowany przez Tatarów Polskich

Jubileuszowy spektakl realizowany jest w 103. rocznicę Bitwy Warszawskiej. Wydarzenie w całości dedykowane jest czynowi niepodległościowemu kobiet.

15 sierpnia 2023, g. 15:00

Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich w Kruszynianach

Wstęp wolny. Ilość miejsc limitowana.

My, Tatarska Jazda,
półksiężyc i gwiazda,
na stos złożyliśmy
swój życia los, na stos, na stos

– Pieśń Pułku Jazdy Tatarskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1919-1921 –

Inspiracja i tematyka koncertu

W ramach V Spektaklu muzycznego, organizowanego przez Tatarów Polskich zaprezentowana zostanie wyjątkowa edycja Koncertu Niepodległości pt. „Niepokorne”. Spektakl w całości poświęcony został bowiem czynowi niepodległościowemu kobiet.

Podczas koncertu hołd oddamy takim bohaterkom jak m.in. Danuta Siedzikówna „Inka” sanitariuszka i łączniczka w oddziale mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, kpt. Weronika Sebastianowicz „Różyczka”, żołnierz Armii Krajowej i uczestniczka narodowego powstania antykomunistycznego z lat 1944–1953 na ziemi Nowogródzkiej. Ukażemy także tragiczne losy lotniczki Janiny Lewandowskiej, prawdopodobnie jedynej kobiety zamordowanej w Katyniu.

W dalszej części narracji koncertu opowiemy o polskich bohaterkach narodowych, takich jak miedzy innymi: Jadwiga Andegaweńska (królowa Polski), Joanna Żubr (sierżant Armii Księstwa Warszawskiego, uczestniczka wojen napoleońskich i pierwsza kobieta odznaczona krzyżem Virtuti Militari), Emilia Plater (powstaniec listopadowy), Aleksandra Zagórska (organizatorka i komendantka Ochotniczej Legii Kobiet), Jadwiga Piłsudska (lotniczka), gen. Elżbieta Zawacka „Zo” (cichociemna), Wanda Krahelska (wykonawczyni zamachu bombowego na carskiego generał-gubernatora Gieorgija Skałona w 1906 r.), Krystyna Krahelska (powstaniec warszawski), Irena Sendlerowa (członkini konspiracyjnej „Żegoty”, ratująca żydowskie dzieci z Getta) czy Anna Walentynowicz (działaczka Wolnych Związków Zawodowych).

Przywołamy też pamięć dziesiątek kobiet mniej znanych lub całkowicie zapomnianych, jak m.in. Anna Dorota Chrzanowska (obrończyni twierdzy w Trembowli w czasie wojny polsko-tureckiej w XVII w.), Helena Grabska (Orlę Lwowskie), Maria Wittekówna (żołnierka POW i szefowa Wojskowej Służby Kobiet), Zofia Rapp (kurierka wywiadu Armii Krajowej), Wanda Gertz „Lena” (dowódca kobiecego batalionu AK) oraz Zofia Franio „Doktor” (dowódca Kobiecych Patroli Minerskich).

Oprócz losów tysięcy polskich kobiet czynnie zaangażowanych w walkę o Niepodległą, ukażemy niemniej ważną dla zachowania ducha i dziedzictwa narodu, postawę matek, żon i córek, które były ostoją polskiego domu i rodziny.

Spektakl otworzy współczesna kompozycja Dobrawa (1109/2017). Powstała ona do średniowiecznego, łacińskiego tekstu kronikarza Anonima, tzw. Galla. Chwilę później, za sprawą pieśni Pożegnanie (XVI- XVII w.) publiczność przeniesie się w czasy tzw. „złotego wieku” w historii Polski. wojen polsko-tureckich. Z tego okresu pochodzi także stara pieśń ludowo-żołnierska. Opowieści o XIX wieku, okresie wielkich nadziei wiązanych z Napoleonem oraz tragedii powstań narodowych, towarzyszyć będą utwory, Bywaj dziewczę zdrowa (1830), Chorągiewka (1830). Wydarzenia pierwszej wojny ukażemy przez pryzmat piosenek żołnierskich – Matka (1914) i Hymn pierwszej OLK (Ochotnicza Legia Kobiet, 1918). Zapowiedzią do kolejnych utworów: Kołysanka leśna (1942), Kujawiak akowski z Wileńszczyzny (1944) i Moja mała dziewczynko z AK (1944), będzie z kolei narracja poświęcona żołnierkom Armii Krajowej i Żołnierkom Wyklętym. Przypomnimy też zapomnianą dziś piosenkę Trzynastego grudnia (1981), śpiewaną przez kobiety internowane w więzieniu na Olszynce Grochowskiej. Na zakończenie tradycyjnie zaśpiewamy cztery zwrotki Mazurka Dąbrowskiego (1797).

Ekipa Koncertu Niepodległości w Kruszynianach

Skład zespołu występującego w ramach spektaklu muzycznego organizowanego przez Polskich Tatarów: dyrektor muzyczny, kompozytorka i współtwórca Koncertu Niepodległości Ola Turkiewicz (śpiew). Na scenie towarzyszyć jej będzie Tomasz Bacajewski (śpiew), Paweł Jabłoński (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Marcin Ritter (bas, kontrabas), Karol Domański (perkusja)

Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar. 

Konsultacje językowe: Elżbieta Frankiewicz
Konsultacje historyczne: Piotr Pacak
Scenariusz i reżyseria: Jacek „Wiejski” Górski, Janusz Aleksandrowicz