Koncert Niepodległości „Silesia” (2022)

edycja specjalna w Katowicach

Specjalną, śląską edycję Koncertu Niepodległości dedykujemy szeroko rozumianej Ziemi Śląskiej. Bezpośrednią inspiracją koncertu jest 100. rocznica utworzenia Województwa Śląskiego w ramach II Rzeczypospolitej oraz 41. rocznica masakry górników dokonana przez komunistów w KWK „Manifest Lipcowy” i KWK „Wujek” podczas stanu wojennego.

18 listopada g. 17:00

Siedziba Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ „Solidarność”, ul. Floriana 7, Katowice

Rezerwuj wejściówkę »

Największy triumf spośród naszych triumfów –
nie Wilno, nie Lwów, nawet nie Poznań
ale właśnie Śląsk.

– Józef Piłsudski,
Zjazd Legionistów, Katowice 1922.

Inspiracja i tematyka koncertu

Specjalną, śląską edycję Koncertu Niepodległości pt. Silesia, dedykujemy szeroko rozumianej Ziemi Śląskiej. Bezpośrednią inspiracją koncertu jest 100. rocznica utworzenia Województwa Śląskiego w ramach II Rzeczypospolitej oraz 41. rocznica masakry górników dokonana przez komunistów w KWK „Manifest Lipcowy” i KWK „Wujek” podczas stanu wojennego. Narracja ukaże jednak dzieje Śląska w szerszym aspekcie, począwszy od czasów piastowskich, a na okresie Stanu Wojennego kończąc. Nasza słowno-muzyczna opowieść poprowadzi nas po całej ziemi śląskiej od Śląska Górnego i Dolnego zaczynając, po Śląsk Opolski i Cieszyński.

Naszą opowieść rozpoczniemy ukazania walk prowadzonych przez Bolesława Chrobrego w latach 1002 – 1018 oraz Bolesława Krzywoustego w 1109  o przynależność Dolnego Śląska, Łużyc i Milska, kluczowych dla budowania Polski Piastów. Przypomnimy tragedię rozpadu dzielnicowego, która doprowadziła do utraty większej części Śląska na setki lat oraz przyczyniła się do klęski polskiego rycerstwa w bitwie z Mongołami pod Legnicą 1241 roku.  Podkreślimy sukces II i III Powstania Śląskiego w latach 1919-1920, zaliczanych do pięciu zwycięskich polskich zrywów. Zadecydowały one o powrocie części Górnego Śląska do Polski po kilkusetletniej jego odrębności. Przybliżymy sylwetki przywódców śląskich powstań Wojciecha Korfantego, Alfonsa Zgrzebnioka, ppłk Macieja Mielżyńskiego. W osobnym wątku ukażemy proces kształtowania Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (działającej pod kryptonimem Centrum Wychowania Fizycznego) i jej rolę w Powstaniach Śląskich. Ukażemy skalę terroru stosowanego przez Niemcy, zarówno w okresie Powstań Śląskich, jak i po 1939 roku – podczas okupacji Hitlerowskiej, kiedy Niemcy z zaciekłością tropili i eksterminowali weteranów walk o polski Śląsk. Upamiętnimy bohaterską postawa obrońców Śląska w 1939, w tym poległych na wieży spadochronowej harcerzy. Nawiążemy do walki śląskiego ruchu oporu, jednego z najsilniejszych po 1939 roku, który zasłużył się zarówno walką z Niemcami, jak i po 1944 r. z Sowietami i komunistycznym aparatem terroru. Oddamy hołd Żołnierzom Niezłomnym z oddziału Henryka Flamego „Bartka” – wymordowanym w 1946 roku w Starym Grodkowie, w miejscu dziś nazywanym Śląskim Katyniem. Opisując okres PRL skupimy się na wydarzeniach kluczowych dla historii lat 80., tj. powstania w 1978 WZZ Górnego Śląska i kluczowych dla Sierpnia ’80 strajków tarnogórskiego „Fazosu” i porozumień Jastrzębskich i Katowickich. Uhonorujemy pamięć strajkujących w Stanie Wojennym górników KWK „Wujek”, „Manifest Lipcowy” i innych, a także uczestników późniejszych manifestacji i strajków, w tym serii wielkich manifestacji we Wrocławiu w 1982 roku oraz masakry dokonanej przez komunistów 31 sierpnia 1982 roku w Lubinie. Uhonorujemy pamięć działającej na Górnym i Dolnym Śląsku Solidarności Walczącej i jej założyciela Kornela Morawieckiego.

Repertuar

Repertuar edycji śląskiej Koncertu Niepodległości stanowi kilkanaście hybrydowych aranżacji i kompozycji instrumentalnych związanych z tematem narracji. Koncert otworzyła kompozycja współczesna do pieśni Boleslaue, Dux Gloriosissime,  śpiewanej w 1109 roku przez czeskich i niemieckich wojów na cześć zwycięskiego Bolesława Krzywoustego. Twórcy Koncertu Niepodległości przypomnieli także średniowieczną pieśń Krol Wlodzyszlaf polszky (XV w.) oraz śląską pieśń tradycyjną Nie wiedziałem ja (XIX w.). Z repertuaru pieśni Powstań Śląskich zaprezentowano współczesne aranżacje hybrydowe utworów z lat 1919-1921: Idą powstańcy znów na bój,  Od Bytomia bita droga, Rebeliancka pieśń odwetowa, Ten 21 roczek, Znam ja jeden śliczny zamek, Już zachodzi czerwone słoneczko. Ilustracją opowieści o służbie Ślązaków w 1 Korpusie Polskim we Włoszech oraz w 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, była pieśń Pierwsza pancerna (1945). Śląskie dramaty lat powojennych oraz okresu PRL zilustrowały pieśni Modlitwa Narodowych Sił Zbrojnych (1940), Idą pancry na Wujek (1981) oraz Zielona wrona (1982).

W ciągu 14 lat pracy nad Koncertem Niepodległości, zespół wypracował własny styl muzyki hybrydowej. Łączy ona oryginalne brzmienia dawnych pieśni, z nowoczesnymi aranżacjami i kompozycjami, wykorzystującymi elementy klasyki, elektroniki, poezji śpiewanej, rocka, jazzu, bluesa, punk-reggae, metalu, rapu, tech-house a także z nagraniami archiwalnymi.

Ekipa 46. specjalnej edycji Koncertu Niepodległości „Sliesia” w Katowicach

Dyrektorem muzycznym i wokalistką Koncertu Niepodległości jest polsko-kanadyjska wokalistka Ola Turkiewicz (śpiew). Na scenie towarzyszyć jej będzie Michał Gasz (śpiew) oraz zespół Koncertu Niepodległości w składzie: Wojciech Hartman (skrzypce), Paweł Jabłoński (instrumenty klawiszowe), Krzysztof Kowalewski (gitary), Krystian Sidor (bas, kontrabas), Damian Szajkowski (perkusja).

Prozatorską narrację wydarzenia poprowadzi aktor Robert Czebotar.
Konsultacje językowe: Elżbieta Frankiewicz
Konsultacje historyczne: Piotr Pacak
Scenariusz i reżyseria: Jacek „Wiejski” Górski

Galeria koncertu