3 maja 2013 r.

Zamek Królewski w Warszawie

Godzina 18:00

3 maja 2013 zainaugurowaliśmy Koncert Niepodległości Trzeciego Maja na Zamku Królewskim w Warszawie. Tej radosnej rocznicy poświęcona została współczesna aranżacja mało znanego utworu Polonez Trzeciego Maja (1791). Pieśń rozbudowana została o monolog, ukazujący dramatyzm losów Rzeczypospolitej w latach 1792-1795, kiedy w następstwie dwóch wojen polsko-rosyjskich i dwóch rozbiorów, Polska zniknęła z mapy świata. Celem wydarzenia było skonfrontowanie radosnych chwil uchwalenia Konstytucji 3 Maja 1791 z najbardziej tragicznym okresem w historii Polski. To wtedy, w ciągu zaledwie 4 lat od uchwalenia pierwszej w Europie Ustawy Rządowej, przez Rzeczpospolitą przetoczyły się Wojna Polsko-Rosyjska 1792 oraz Insurekcja Kościuszkowska. Dwukrotnie też dokonano rozbiorów Rzeczypospolitej, a w 1795 roku zaborcy na 123 lata wymazali Polskę z mapy świata.

W Koncercie Niepodległości Trzeciego Maja przypomnieliśmy fenomen Polski Jagiellonów, kraju wielu kultur i narodowości, gdzie pokojowo współistniały największe religie świata. Ukazaliśmy patriotyzm widziany oczami mniejszości narodowych i wyznaniowych oraz sylwetki cudzoziemców biorących udział w walce o niepodległość Rzeczypospolitej. W narracji Koncertu nie mogło zabraknąć opowieści o narodach współtworzących dawną Rzeczypospolitą – Litwinach i Ukraińcach. Ukazane zostały również losy polskich Tatarów, Żydów, Gruzinów, Azerów, Karaimów, Węgrów, Szkotów, Greków, Niemców, Ormian, Anglików, Białorusinów. Przypomnieliśmy poświęcenie cudzoziemskich ochotników: Normanów, Pieczyngów, Amerykanów, Włochów, Francuzów, Szwedów, Afrykańczyków, a nawet Indianina, Chińczyka i Australijczyka wspierających Rzeczpospolitą w najtrudniejszych jej chwilach. Pokazane zostały też zadziwiające postawy Rosjan i Niemców, którzy służąc w armii śmiertelnego wroga, przechodzili na polską stronę.

W programie Koncertu Trzeciego Maja zaprezentowane zostały doskonałe aranżacje utworów historycznych, od średniowiecznej pieśni rycerstwa polskiego Bogurodzica (XIV-XV w.) zaczynając, a na Źródle (1978) Jacka Kaczmarskiego kończąc. Charakterystycznym punktem programu była też kompilacja utworu Kozak (1849) Stanisława Moniuszki z ludową ukraińską pieśnią o Kozaku Zakuwała Zozułeńka (XVIII w.). Wysłuchaliśmy także hybrydowych aranżacji mało znanych dziś pieśni jak Stefan Batory (1611), Litwinka (1831) Karola Kurpińskiego, Marsz Żuawów (1863) oraz A gdy na wojenkę szli Ojczyźnie służyć” (1915). Przypomniany został również popularny utwór Krystyny Krahelskiej Hej chłopcy, bagnet na broń (1943). Muzycznym dopełnieniem utworów historycznych były inspirowane różnorodnością kulturową dawnej Rzeczypospolitej kompozycje współczesne Oli Turkiewicz, Res Publica Serenissima i Skrzyżowanie dróg, a także Po burzy… cisza Marcina Riege.

Przed spektaklem odczytany został list otwarty, jaki do uczestników I Koncertu Niepodległości Trzeciego Maja skierował Prezydent Bronisław Komorowski. Na zakończenie, publiczność zebrana w Wielkiej Sali Balowej Zamku Królewskiego, wspólnie z artystami tradycyjnie odśpiewała Mazurka Dąbrowskiego (1797).

W Koncercie Niepodległości Trzeciego Maja wystąpili Oli Turkiewicz – śpiew, Grzegorz Wilk – śpiew oraz Zespół „Dziczka” w składzie Tatiana Sopiłka z Kijowa, Maniucha Bikont, Justyna Czerwińska, Maria Puzyna, Ewa Winiarska. Gośćmi specjalnymi koncertu byli: Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich oraz Imam polskich Tatarów Janusz Aleksandrowicz, występujący w utworze Res Publica Serenissima, który ukazywał największe religie Rzeczypospolitej. Oprawę muzyczną koncertu zapewnili: grający na duduku i fletach kaukaskich Ormianin Tigran Aleksanyan z Londynu, Marcin Riege (pianino), Artur Kubasik (gitara), Marcin Janiszewski (akordeon), Marcin Fidos (bas, kontrabas), Dawid Lubowicz  (skrzypce solo), Michał Osmycki (I skrzypce), Marcin Sochan (II skrzypce), Małgorzata Łoboda (altówka), Marzena Masłowska (wiolonczela), Tomas Celis Sanchez (instrumenty perkusyjne), Grzegorz Poliszak (perkusja).

Narracja Koncertu Niepodległości: Wojciech Malajkat
Konsultacje historyczne: Piotr Pacak, Piotr Kołodziej
Korekty językowe: Elżbieta Frankiewicz
Inżynier dźwięku: Kamil Bobrukiewicz
Obsługa fotograficzna: Dawid Korczyński, Tomek Pragski
Dyrektor muzyczny: Ola Turkiewicz
Scenariusz, reżyseria i produkcja: Jacek “Wiejski” Górski

Patroni, sponsorzy i organizatorzy