16 września 2016 r.

Rose Theatre, Brampton ON

Godzina 8:00 PM

16 września 2016 na scenie reprezentacyjnego Rose Theatre w Brampton (Greater Toronto Area) miała miejsce premiera Polish Independence Concert. Była to międzynarodowa edycja Koncertu Niepodległości „Poland”, projektu od 2009 roku realizowanego w Muzeum Powstania Warszawskiego (w dniu 11 listopada), a także na Zamku Królewskim w Warszawie (3 maja) oraz na Westerplatte (1 września). Polish Independence Concert to wydarzenie dedykowane Polonii na całym świecie.

Koncert został zrealizowany przez międzynarodowy, polsko-kanadyjski zespół muzyków sesyjnych, a jego program został rozszerzony o tematykę wzajemnych relacji polsko-kanadyjskich.

Koncert Niepodległości jest wydarzeniem wyjątkowym i przełomowym na polskiej scenie muzycznej. Ten nowoczesny projekt muzyczny niewiele ma wspólnego z tradycyjnymi akademiami, festiwalami czy przeglądami piosenki wojskowej. Współczesne, nowoczesne aranżacje dawnych pieśni, zgrabnie wplatane są w wartką i ciekawą opowieść o Rzeczypospolitej i jej obywatelach. Ukazywane są burzliwe dzieje narodu od wczesnego średniowiecza, aż po lata 80. XX wieku. Twórcy i publiczność koncertu od 2009 roku skutecznie udowadniają, że w dzisiejszym, skomercjalizowanym świecie, wciąż jest zapotrzebowanie na ucztę duchową i artystyczną refleksję – utwory trwające dłużej niż 3 minuty i ciekawą narrację historyczną.

Niewątpliwe, już od pierwszej edycji międzynarodowej, Koncert Niepodległości stał się ambasadorem kultury polskiej za granicą, o czym świadczą nie tylko dedykowany polsko-kanadyjski zespół muzyków i opinie widowni polonijnej. W Koncercie obok licznej publiczności polonijnej, uczestniczyło blisko stu anglojęzycznych Kanadyjczyków, dla których przetłumaczono narrację wydarzenia. Po koncercie podkreślali oni, że do tej pory nie mieli pojęcia o bogatej historii Polski i wkładzie Polaków w walkę „Za Naszą i Waszą Wolność”. Dobitnie świadczy o tym list gratulacyjny otrzymany od kanadyjskiego parlamentarzysty Patricka Browna – lidera opozycji w Ontario, a także pozytywna opinia i obecność czołowego kanadyjskiego pianisty jazzowego Rona Daviesa. Nowością kanadyjskiej edycji Koncertu Niepodległości była dwujęzyczna narracja, co jest szczególnie ważne dla tych Polonusów, którzy urodzili się poza Polską.

Tematem edycji „Poland” Koncertu Niepodległości jest służba Polaków pod obcymi sztandarami, gdzie walczyli zarówno o niepodległość Polski, jak i o wolność innych narodów. W doborze repertuaru i narracji dedykowanych Polonii, organizatorzy skupili się na niezwykłych dziejach naszych rodaków – od czasów wypraw krzyżowych Piastów Śląskich zaczynając, a na historii Lecha Zondka, obywatela Polski i Australii, walczącego z Armią Radziecką w Afganistanie, kończąc. Obok gen. Józefa Bema, zasłużonego dla Polski, Austrii, Węgier i Turcji, Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego – bohaterów narodowych Polski i Ameryki, czy Henryka Dąbrowskiego – twórcy Legionów Polskich we Włoszech, w Koncercie Niepodległości „Poland” przypomniano dziesiątki bohaterów narodowych, o których nie uczy się na lekcjach historii. Ukazano też gorzką historię, która do dziś stanowi temat tabu. To dramatyczne losy Polaków zmuszonych do służby w znienawidzonych mundurach, którzy nigdy nie wyrzekli się swojej Ojczyzny. Wielu z nich stanowiło później kadry nowotworzonych polskich formacji zbrojnych.

Osobnym wątkiem narracji było braterstwo Polaków i Kanadyjczyków w czasie obu wojen światowych. Współpracę wojskową obu narodów rozpoczęło utworzenie w 1917 roku polskiego ośrodka szkoleniowego Kosciuszko Camp w miasteczku Niagara on the Lake. To tam powstały zręby Błękitnej Armii Józefa Hallera, której oficerowie szkolili się w konspiracji na Uniwersytecie w Toronto. Wcześniej wielu Polonusów służących w armii kanadyjskiej uczestniczyło w walkach na froncie francusko-niemieckim, wielu z nich poległo. W czasie drugiej wojny światowej Kanadyjczycy i Polacy wielokrotnie walczyli ramię w ramię. W 1942 roku, podczas fatalnej w skutkach operacji „Jubilee”, polski okręt ORP „Ślązak” przeprowadził udaną ewakuację Kanadyjczyków z plaży pod Dieppe, łamiąc tym brytyjski rozkaz bezwarunkowego odwrotu. Dwa lata później, w akcji zrzutów dla Powstania , brali udział kanadyjscy lotnicy, z których aż 26 poległo nad Polską. Niezwykle barwne są losy żołnierza Armii Krajowej, urodzonego w Kanadzie syna Polki i wodza plemienia Szaunisów, który wsławił się brawurową ucieczką z transportu do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz.

W ciągu dziewięciu  lat pracy nad Koncertem Niepodległości, jego twórcy wypracowali swój własny styl muzyczny, który nazwali muzyką hybrydową. Łączy on oryginalne brzmienia dawnych hymnów i pieśni, z nowoczesnymi aranżacjami i kompozycjami instrumentalnymi, wykorzystując elementy muzyki klasycznej, etnicznej i elektronicznej, jazzu, rocka, reggae, bluesa, muzyki techno-house, poezji śpiewanej. W kompozycjach tych wykorzystywane są także nagrania archiwalne oraz odgłosy natury.
Na repertuar Koncertu Niepodległości „Poland” w Kanadzie złożyły się hybrydowe aranżacje polskich hymnów, piosenek wojskowych i pieśni bardów. Publiczność zasłużonym aplauzem nagrodziła liryczną interpretację Naszej klasy Jacka Kaczmarskiego (1983), jazzującą kompozycję instrumentalną Enigma (2014) oraz rockową aranżację Lwowskich Puchaczy (1943), czyli hymn wsławionego obroną angielskiego miasta Exeter 307 Nocnego Dywizjonu Myśliwskiego. Ponadto w programie znalazły się Gaude Mater Polonia (1253), Idzie Żołnierz Borem Lasem (XIV w.), Marsz Polonia (1863), Wąwóz Somosierry (1905), Piechota (1917), Karpacka Brygada (1941), Od Kłajpedy do Szczecina (1941), Czerwone maki (1944), Źródło
(1978), oraz kompozycje instrumentalne Tęsknota (2010) i Azymut „W” (2014).

W trakcie bisów Ola Turkiewicz zaśpiewała poruszającą aranżację Roty (1908), wysłuchaną przez polsko-kanadyjską publiczność na stojąco. Entuzjastycznie przyjęto też doskonałą aranżację Murów Jacka Kaczmarskiego (1978) zaśpiewaną przez duet Turkiewicz-Wilk.

Wieloletnią tradycją Koncertu Niepodległości jest wspólne śpiewanie hymnu. Tym razem jednak obok Mazurka Dąbrowskiego (1797), wiktoriańskie wnętrza Rose Theatre wypełniły także słowa XIX w. pieśni O Canada! (1880) – hymnu Kanady.

Twórcą, dyrektorem muzycznym i wykonawcą Koncertu Niepodległości jest doskonale znana torontońskiej publiczności, polsko-kanadyjska wokalistka jazzowa i kompozytorka Ola Turkiewicz, przez wiele lat działająca w Kanadzie. Na potrzeby edycji kanadyjskiej zgromadziła wokół siebie międzynarodowy, polsko-kanadyjski zespół artystów. W koncercie wystąpili: Ola Turkiewicz (śpiew), Grzegorz Wilk (śpiew), Marcin Riege (fortepian), Krzysztof Kowalewski (gitary, aranżacje), Paweł Jabłoński (akordeon), Marcin Ritter (bas, kontrabas) z Polski oraz z Kanady Rebecca Hennessy (trąbka), Sly Juhas (perkusja), Aline Homzy (I skrzypce), Brielle Goheen (II skrzypce), Laurence Schaufele (altówka) oraz Beth Silver (wiolonczela).

Polsko-angielską narrację Koncertu poprowadziła Małgorzata P. Bonikowska.

Inżynier dźwięku: Kamil Bobrukiewicz
Obsługa fotograficzna: Cezary Bernolak
Dyrektor muzyczny: Ola Turkiewicz
Scenariusz, reżyseria i produkcja: Jacek “Wiejski” Górski

W chwili obecnej przygotowane są kolejne międzynarodowe edycje Polish Independence Concert, m.in. w Australii, na Litwie, Łotwie i w Estonii.

Zrealizowany dzięki dotacji Senatu Rzeczpospolitej Polskiej oraz wsparciu Polskich Linii Lotniczych LOT, Koncert Niepodległości „Poland” był bezpłatny dla polonijnej i kanadyjskiej publiczności.

Patroni, sponsorzy i organizatorzy

Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki

Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą

Honorowy Patronat Ministra Spraw Zagranicznych

Polskie Linie Lotnicze LOT S.A.

Polska Agencja Prasowa